floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Bryonia alba
 
Kıbrıs / Mamak / Ankara - Mayıs 2016 © Serdar Ölez
Bryonia albaBryonia albaBryonia albaBryonia albaBryonia alba
Gözlem bildir
Akhaylin
Cucurbitaceae / Bryonia / Bryonia alba
mapmapmapmapmapmap
Akhaylin (Bryonia alba) Kabakgiller (Cucurbitaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkçe literatürde genellikle Akhaylin olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde çit kökü, çit kabağı, bin kulaç veya şeytan şalgamı olarak bilinir. Bilimsel olarak Bryonia alba L. şeklinde tanımlanır.

alba etimolojisi

Alba Latincede beyaz anlamına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


2-5m boylanan, çit, ağaç ve çalılara sarılarak tırmanabilen, çok yıllık bir sarılıcı türdür. Alt yaprakları el veya yumurta şeklinde diğer yaprakları ise 3-5 loplu, kenarları bütün ve yere yer dalgalı, üst kısmı koyu yeşil alt kısmı grimsi yeşil renklidir. Yaprak diplerinden çıkan helezon şeklinde ipliğimsi sarılıcılarla çevresine tutunur. Erkek çiçekler uzun bir sap ucunda, grimsi-yeşilimsi-beyaz renklidir. Dişi çiçekler sarımsı-beyaz renkte ve 5 taç yapraklıdır. Meyveler 7-9mm çapında, küre şeklinde, önce yeşil, olgunlaştığında siyah bir renktedir. Kökleri 30-50 cm uzunluğunda, 10-20cm çapında sivri bir pancarı andırır şekilde, dışı sarımsı beyaz içi beyaz etli ve suludur.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Bryonia albaKıbrıs / Mamak / Ankara
Mayıs 2016 ©Serdar Ölez
Bryonia albaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Bryonia albaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Bryonia albaUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Bryonia albaKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Bryonia türleri: B.alba, B.aspera, B.cretica, B.flexuosa




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)