floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia esula
 
Senek / Pülümür / Tunceli - Haziran 2023 © Serdar Ölez
Euphorbia esulaEuphorbia esulaEuphorbia esulaEuphorbia esulaEuphorbia esulaEuphorbia esulaphotos
Gözlem bildir
Eşeksütleğeni
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia esula
mapmapmapmapmapmapmapmap
Eşeksütleğeni (Euphorbia esula) Sütleğengiller (Euphorbiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı ve Doğu Karadeniz, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Hakkari, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 650-2100 m yükseklikler arasında; taşlık yamaçlar, döküntüler, aşınmış kil tepeler, kuru nehir-toprak yığınları, çakıllı kıyılar, çalılıklar, kumlu tarlalar ve kısmen tarım yapılan yamaçlarda gözlenebilir.

Bilimsel olarak Euphorbia esula L. şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


Genellikle kümeler halinde gelişen, 1 m kadar boylanabilen, çok yıllık bir türdür; neredeyse tamamen tüysüzdür. Genellikle yaprak koltuklarından yapraklı sürgün vermez. Sap yaprakları şeritsi-mızraksı veya eliptik-mızraksı formda ve 4-7 x 0.5-1 cm boyutlardadır; keskin uçlu veya sivrimsidir; tam kenarlıdır. Işınsal yapraklar genişçe yumurtamsı, eliptik-yumurtamsı veya eliptik-mızraksı formdadır. İkincil ışınsal yapraklar yuvarlağımsı, yumurtamsı-eşkenar dörtgen biçimli, genişçe yumurtamsı veya eliptik-yumurtamsı formda ve 0.5-1.5 x 0.5-1.5 cm boyutlardadır. Çiçeklenme Haziran-Ağustos ayları arasında gerçekleşir. Işınlar 5-8 adet, önce üçlü veya dörtlü, sonra tek veya çift çatal şeklindedir; yaprak koltuklarından çıkan ışınlar 4-13 adettir. Bezeler 2-3 mm çaptadır. Meyve 5 mm çapında ve üç lobludur, her lobda 2 sıraf küçük yumru bulunur, eser miktarda cılız tüylüdür; boyuncuklar 3-4 mm uzunluktadır ve boylarının yarı kadar kısmı birleşiktir. Tohumlar yumurta biçimli ve 3 mm boydadır, yüzeyler pürüzsüz ve pembemsi-kahverengidir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia esulaÇobanyıldızı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Euphorbia esulaPülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Euphorbia esulaSenek / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan E. esula taksonları: Euphorbia esula subsp. tommasiniana
Türkiye´de doğal yayılan Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Gözlem bildirilen diğer Euphorbia türleri: E.hypericifolia, E.marginata, E.milii, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. Euphorbia esula. (2023). Türkiyebitkileri.com - Anasayfa. https://turkiyebitkileri.com/tr/foto%C4%9Fraf-galerisi/euphorbiaceae-sutle%C4%9Fengiller/euphorbia-sutle%C4%9Fen/euphorbia-esula.html
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)