floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Geranium tuberosum
 
Dereboyu / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Geranium tuberosumGeranium tuberosumGeranium tuberosumGeranium tuberosumGeranium tuberosumGeranium tuberosumphotos
Gözlem bildir
Çakmuz
Geraniaceae / Geranium / Geranium tuberosum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Çakmuz (Geranium tuberosum) Turnagagasıgiller (Geraniaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Geranium tuberosum L. şeklinde tanımlanır.

Geranium etimolojisi

Geranium Yunancada `turna, boynunu turna gibi uzatmış` anlamına gelen geranos kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


12-30 cm boylanabilen, çok yıllık, rizomlu bir türdür. Rizom narin ve şişkindir. Dip yapraklar derin elsi loblu; dilimler eşkenar dörtgen biçimli veya dikdörtgenimsi-şeritsi, derin 1-2 sığ tüysü bölmeli veya dişlidir. Gövdeler havlıdır; kısaca saplı yapraklar bulunan ilk çatala kadar yapraksızdır. Çiçek durumu 1-2 çiçekli talkım şeklindedir. Brakteler 4-5 adet, mızraksı formda ve 0.8-1.2 mm uzunluktadır; 0.1-0.2 mm uzunlukta cılız tüylüdür. Çiçek sapı 0.6-1 cm uzunlukta, düz veya kıvrımlı ve salgısız tüylüdür. Çanak yapraklar 6-7 mm uzunluktadır;yüzeyler kısa havlı ve sıklıkla ülgerlidir; kılçık ~ 1 mm uzunluktadır. Taç yapraklar açık pembe-mor renkte ve menekşe rengi damar desenlidir; derin çentikli ve 9-13 mm uzunluktadır. Mericarp havlı; tohum pürüzsüzdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Geranium tuberosumKömüşini / Konya
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Geranium tuberosumPülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Geranium tuberosumSolaklar / Seben / Bolu
Mayıs 2023 ©Serdar Ölez
Geranium tuberosumDereboyu / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Geranium tuberosumAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Geranium tuberosumKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Geranium türleri: G.asphodeloides, G.bohemicum, G.collinum, G.columbinum, G.dissectum, G.divaricatum, G.finitimum, G.glaberrimum, G.gracile, G.gymnocaulon, G.ibericum, G.kalenderianum, G.kurdicum, G.lanuginosum, G.lasiopus, G.lazicum, G.libani, G.libanoticum, G.lucidum, G.macrorrhizum, G.macrostylum, G.molle, G.palmatipartitum, G.palustre, G.platypetalum, G.ponticum, G.psilostemon, G.purpureum, G.pusillum, G.pyrenaicum, G.robertianum, G.rotundifolium, G.sanguineum, G.sibiricum, G.sintenisii, G.subacutum, G.subcaulescens, G.sylvaticum, G.tuberosum




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. İlçim, A. , Dadandı, M. Y. & Çenet, M. (2008). Morphological and Palynological Studies on Geranium tuberosum L . Journal of Applied Biological Sciences , 2 (3) , 69-73 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jabs/issue/34967/388002
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)