floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Asperula bornmuelleri
 
Ardıçlı / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Asperula bornmuelleriAsperula bornmuelleriAsperula bornmuelleri
Gözlem bildir
Özgebelumotu
Rubiaceae / Asperula / Asperula bornmuelleri
mapmapmap
Özgebelumotu (Asperula bornmuelleri) Kökboyagiller (Rubiaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Batı Karadeniz, Yukarı Sakarya alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 700-1500 m yükseklikler arasında; bozkır tepeler; kireçtaşı marl veya cipsli topraklarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Asperula bornmuelleri Velen. şeklinde tanımlanır.

Asperula etimolojisi

Asperula Yeni Latincede Asperulus sözcüğünün dişil halidir. Asperulus asper kelimesi ile -ulus sonekinin birleşiminden türetilmiştir ve 'biraz pürüzlü (yüzey)' anlamına gelmektedir; botanikte Asperula cinsi altındaki türlerin bükük/kancalı tüy örtülerine işaret ettiği sanılmaktadır.

bornmuelleri etimolojisi

Bornmuelleri adı Alman botanikçi Joseph Friedrich Nicolaus Bornmüller`e ithafen verilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Velen. kısaltması bilim insanı Josef(Joseph) Velenovsk? (1858-1949) için kullanılmıştır.

Morfoloji


15-35 cm boylanabilen, kır tüylü, az pürüzlü-tüylü, nadiren kısa havlı yarı-çalılardır. Gövdeler çok sayıdadır ve yere yayılı veya dar açılı yükselir, dallanmıştır; kesit biraz açılıdır. Yapraklar 6-15 x 0.5-1 mm, şeritsi, sivri veya kılçıklı uçludur, uçta 0.3-0.7 mm şeffaftır ve kenarlar kıvrıktır. Çiçek durumu ± sık, sapsız veya kısaca saplı başağımsı birleşik talkım kurullardan oluşur. Brakteler 2-6 mm, yumurtamsı, birdenbire sivri uçlu veya mızraksı-kılçıklı uçlu ve belirgin şeffaf kenarlıdır, taban biraz kaynaşıktır. Taç beyaz, 4-5 mm, hunimsi, dış kısmı ± az pürüzlü-kıllıdır; loblar dikdörtgenimsi, keskin uçlu, yayılı ve hemen hemen tüp kadar uzundur. Ovaryum kabarcıklıdır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Asperula bornmuelleriArdıçlı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Asperula bornmuelleriAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Asperula türleri: A.affinis, A.arvensis, A.bargyli, A.bornmuelleri, A.brevifolia, A.bryoides, A.capitellata, A.cilicia, A.cymulosa, A.daphneola, A.glareosa, A.glomerata, A.gracilis, A.involucrata, A.kotschyana, A.lilaciflora, A.littoralis, A.lycia, A.molluginoides, A.nitida, A.orientalis, A.pestalozzae, A.pontica, A.prostrata, A.pseudochlorantha, A.purpurea, A.rumelica, A.serotina, A.setosa, A.sintenisii, A.stricta, A.suavis, A.taurina, A.tenella, A.tenuifolia, A.virgata, A.woronowii, A.xylorrhiza




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)