Hayıt

Vitex agnus-castus

(Papaz Biberi, Teksas Leylağı, Namus Ağacı, Keşiş Biberi, Ayıt, Hayıd, Beşparmak)

1-3 m boylanabilen çalı formlu, nadiren 5 m boyuna kadar ağaççık formunda odunsu bir türdür. Gövde sık dallı, beyazımsı kısa
keçemsi tüylü
dür. Yapraklar elsi birleşik, 5-7 yaprakçıklı; yaprakçıklar genellikle tam kenarlı, 3.5-15 x 0.5-2.8 cm boyutlarda, nadiren daha geniş veya dişli kenarlı,
keskin uçlu
, sapsız veya sadece terminal yaprakçık saplı, üst kısım mat yeşil, alt kısım beyaz-
keçemsi tüylü
; saplı, alt yapraklarda sap yaklaşık 4 cm uzunluktadır. Çiçeklenme Haziran-Eylül ayları arasında gerçekleşir; çiçek durumu oldukça yoğun
talkım (cymes)
, sıklıkla küremsi, sapsız veya neredeyse sapsız;
çanak
3 mm, yoğun
keçemsi tüylü
, dış kısmı belli-belirsiz damarlı, dişler genişçe üçgen biçimli, içte kalan yüzey belirgin damarlı;
taç yaprak
soluk leylak veya mavi renkli, ~ 8 mm, tüp dışa taşmıştır. Meyve küremsi, 3-4 mm çapta; tek çekirdekli; siyah veya kırmızımsı renktedir.
Yeni gözlem bildir



Eski Datça / Datça / Muğla - Ağustos 2014 Serdar Ölez


Gözlemler

Görseller

Ekoloji/Habitat

Deniz seviyesi ile 750 m arası yüksekliklerde; çoğunlukla kumluk alanlar, kumlu topraklar, alüvial topraklar, deniz kenarındaki taşlık alanlar ve kireçtaşı yamaçlarda gelişim gösterirler.

Sınıflandırma

Gezenadam taxonomy scale

Koruma statüsü

YETERSİZ VERİ
DATA DEFFICIENT
Yeterli bilgi bulunmamaktadır.
Tükenme riski değerlendirmesi yapılamamaktadır.
IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir.

Kısa kısa...

Çimlenme sırasında Vitex agnus-castus epigeal gelişim gösterir. Tohumun çimlenmeye başlaması ve kök oluşturması ardından, sap tohum çenekleriyle kök arasına bir kavis oluşturur, gelişir ve toprağı delerek dışarı çıkar. Gelişimini sürdüren sap tohum çeneklerini de beraberinde toprak yüzeyine çıkararak doğrulur, uzamaya devam eder ve çeneklerin arasından ilk yapraklar çıkar. Bitki ilk gelişimi için gerekli olan ve tohum çeneklerinin içerisinde bulunan tüm besinleri tükettikten sonra, çenekler kurur ve saptan ayrılarak yere düşerler. Epigeal gelişim çift çenekli bitkilere özgü bir çimlenme türüdür. Buna karşın hipogeal gelişim gösteren bitkilerde tohum her dönemde toprak altında kalmaya devam eder; sap ve kök tohumdan ayrılan iki ayrı parça olarak doğrudan gelişirler[2].

Adlandırmalar

Bilimsel adlandırma

Vitex agnus-castus L.
Sinonimler (Tam liste)

- V.pseudonegundo (Hausskn.) Hand.-Mazz.
- Vitex agnus-castus var. caerulea Rehder
- Vitex agnus-castus var. laciniosa Ces.
- V.agnus-castus var. latifolia (Mill.) Loudon
- Vitex agnus-castus var. trifolia (L.) Kurz
İngilizce

Lilac Chastetree

Etimoloji ve kısaltmalar

Bilimsel adlandırmada kullanılan L. kısaltması modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoolog olan Carl Linnaeus´un (1707-1778) türü yayınlayan kişi olduğunu belirtmek için kullanılır.

Bazı diğer Vitex türleri

Kaynaklar

  1. Davis, P. H., Cullen, J., & Coode, M. J. (1988). Flora of Turkey and the east Aegean islands. Edinburgh University Press
  2. Types of seed germination - Epigeal vs hypogeal. (n.d.). Plant Science 4 U. https://www.plantscience4u.com/2014/08/types-of-seed-germination-epigeal-and.html#.X0X5Zsgza01
  3. Listelenen kaynaklar Vitex agnus-castus hakkında ilave bilgiler içerebilir:
    Ulusal Tez Merkezi
    Tubives
    Türkiye Bitkileri
    Bizim Bitkiler
    Kocaeli Bitkileri
    GBIF Database
    Wikipedia
    Encyclopedia of Life
    Wikispecies
    JSTOR Plant DB
    Efloras
    Plants For A Future
    Google Images
    Plant Illustrations

Basit Görünüm





Gezenadam
DDbtn
BiyotaPatikaGezi ve Doğa NotlarıAra...