floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Verbascum speciosum
 
Kırklar / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Verbascum speciosumVerbascum speciosumVerbascum speciosum
Gözlem bildir
Zelve
Scrophulariaceae / Verbascum / Verbascum speciosum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Zelve (Verbascum speciosum) Sıracaotugiller (Scrophulariaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1600 m yükseklikler arsında; çam ormanları, tahıl tarlaları, kurtu yerler ve bozkırlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Verbascum speciosum Schrad. şeklinde tanımlanır.

Verbascum etimolojisi

Verbascum {Latince}: sığırkuyruğu; muhtemelen sakal anlamına gelen Latince barbascum veya barba kelimesinin bozulmasından türetilmiştir; muhtemelen bazı türlerde tüylü yapraklara işaret eder veya erciklerine atıfta bulunur. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Schrad. kısaltması bilim insanı Heinrich Adolph Schrader (1767-1836) için kullanılmıştır.

Morfoloji


50-200 cm boylanabilen, iki yıllık bir türdür; kısa, basık, ± yumuşak beyazımsı veya sarımsı yıldızsı kaba tüylüdür. Gövde gürbüz, her zaman açılı (kesit) ve genellikle çok dallıdır. Dip yapraklar mızraksı veya mızraksı-dikdörtgenimsi, tam kenarlı, nadiren belli-belirsiz kütdişçikli ve 10-45 x 3-10 cm boyutlardadır; yaprak sapı ± kanatlı ve 2-7 cm uzunluktadır. Gövde yaprakları diptekilere benzer fakat daha küçüktür; üsttekiler yumurtamsı-yuvarlağımsı, sivri uçlu veya ucu kuyruksu çıkıntılı; tabandakiler küt uçlu kulaklı ve genellikle dalgalıdır. Çiçek durumu çok sayıda, gürbüz, dik-yayılı dallardan ve 2 veya daha çok çiçekli yoğun demetlerden oluşur. Brakteler genişçe yumurtamsı-mızraksı veya mızraksı ve sivri uçludur. Çiçek sapı 12 mm´ye kadardır; brakteol küçük ve mızraksıdır. Çanak 3-5 mm, loblar şeritsi-mızraksı ve keskin uçludur. Taç sarı, 20-30 mm çapta, dış kısmı yıldızsı-kaba tüylüdür; şeffaf salgı bezi bulunmaz. Ercikler 5 adettir, başçıklar böbrek şeklinde, sapçıklar başçığa kadar beyazımsı-sarı yünlüdür. Kapsül dikdörtgenimsi-yumurtamsı, 4-7 x 3-4 mm ve yoğun yıldızsı-kaba tüylüdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Verbascum speciosumKırklar / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Verbascum speciosumGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Verbascum speciosumAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Verbascum speciosumKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Verbascum türleri: V.abieticola, V.adenocarpum, V.adenocaulon, V.adenophorum, V.adrianopolitanum, V.afyonense, V.agastachyum, V.agrimoniifolium, V.alepense, V.alpigenum, V.alyssifolium, V.amanum, V.anastasii, V.ancyritanum, V.andrusii, V.antinori, V.antiochium, V.antitauricum, V.apiculatum, V.armenum, V.artvinense, V.aschersonii, V.asperuloides, V.ballsianum, V.banaticum, V.barbeyi, V.basivelatum, V.bellum, V.biledschikianum, V.birandianum, V.biscutellifolium, V.bithynicum, V.blattaria, V.bombyciferum, V.bornmuellerianum, V.bourgeauanum, V.bracteosum, V.bugulifolium, V.caesareum, V.calvum, V.calycosum, V.campestre, V.cappadocicum, V.cariense, V.caudatum, V.cedreti, V.cerinum, V.charputense, V.chazaliei, V.cheiranthifolium, V.chionophyllum, V.chlorostegium, V.chrysochaete, V.chrysorrhacos, V.cicekdagensis, V.cilicicum, V.cilicium, V.coronopifolium, V.cucullatibracteum, V.cymigerum, V.dalamanicum, V.davisianum, V.decursivum, V.degenii, V.demirizianum, V.densiflorum, V.detersile, V.discolor, V.diversifolium, V.drymophilum, V.dumulosum, V.elegantulum, V.eleonorae, V.ergin-hamzaoglui, V.eriocarpum, V.eriorrhabdon, V.eskisehirensis, V.euphraticum, V.exuberans, V.faik-karaveliogullarii, V.flavidum, V.flavipannosum, V.freynii, V.froedinii, V.galilaeum, V.geminiflorum, V.georgicum, V.germaniciae, V.globiferum, V.globiflorum, V.glomeratum, V.glomerulosum, V.gnaphalodes, V.gossypinum, V.gracilescens, V.gypsicola, V.hadschinense, V.hajastanicum, V.hasbenlii, V.helianthemoides, V.heterobarbatum, V.heterodontum, V.humile, V.iconium, V.inaequale, V.infidelium, V.insulare, V.inulifolium, V.isauricum, V.josgadense, V.kastamunicum, V.kotschyi, V.krauseanum, V.kurdicum, V.lachnopus, V.laetum, V.lagurus, V.lasianthum, V.latisepalum, V.laxum, V.leianthoides, V.leianthum, V.leiocarpum, V.leiocladum, V.leptocladum, V.leuconeurum, V.levanticum, V.linearilobum, V.linguifolium, V.lobatum, V.longipedicellatum, V.luciliae, V.luridiflorum, V.lydium, V.lyratifolium, V.lysiosepalum, V.macrocarpum, V.macrosepalum, V.macrurum, V.maeandri, V.meinckeanum, V.melitenense, V.microsepalum, V.mucronatum, V.murbeckianum, V.mykales, V.myrianthum, V.myriocarpum, V.napifolium, V.natolicum, V.nudatum, V.nudicaule, V.nudiusculum, V.obtusifolium, V.olympicum, V.oocarpum, V.orbicularifolium, V.oreodoxum, V.oreophilum, V.orgyale, V.orientale, V.ovalifolium, V.ozturkii, V.pallidiflorum, V.parviflorum, V.pellitum, V.pestalozzae, V.petiolare, V.phlomoides, V.phoeniceum, V.phrygium, V.pinardii, V.pinetorum, V.pinnatifidum, V.ponticum, V.postianum, V.propontideum, V.protractum, V.prusianum, V.pseudoholotrichum, V.pseudovarians, V.pterocalycinum, V.pterocladum, V.pulverulentum, V.pumiliforme, V.pumilum, V.purpureum, V.pycnostachyum, V.pyramidatum, V.pyroliforme, V.racemiferum, V.reeseanum, V.renzii, V.roripifolium, V.rubricaule, V.rupicola, V.saccatum, V.salviifolium, V.samniticum, V.scamandrii, V.scaposum, V.serpenticola, V.serratifolium, V.simavicum, V.sinuatum, V.smyrnaeum, V.songaricum, V.sorgerae, V.speciosum, V.spectabile, V.sphenandroides, V.splendidum, V.spodiotrichum, V.stachydifolium, V.stenocarpum, V.stenostachyum, V.stepporum, V.subnivale, V.subserratum, V.suworowianum, V.symes, V.szovitsianum, V.tauri, V.tenue, V.thapsus, V.tossiense, V.transcaucasicum, V.transolympicum, V.trapifolium, V.trichostylum, V.tripolitanum, V.tuna-ekimii, V.turcicum, V.urceolatum, V.urobracteum, V.uschakense, V.vacillans, V.vanense, V.varians, V.vulcanicum, V.wiedemannianum, V.xanthophoeniceum, V.yurtkuranianum, V.×




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)