floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Cyanus depressus
 
Karaşar / Beypazarı / Ankara - Haziran 2019 © Serdar Ölez
Cyanus depressusCyanus depressusCyanus depressusCyanus depressusCyanus depressusCyanus depressusphotos
Gözlem bildir
Gökbaş
Asteraceae / Cyanus / Cyanus depressus
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Gökbaş (Cyanus depressus) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Güney Marmara, Batı Karadeniz, İç Batı Anadolu, Orta Kızılırmak, Konya, Erzurum-Kars, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 0-2300 m yüksekliklerde; otlak, tarla ve yol kenarlarında yetişir.

Türkçe literatürde genellikle Gökbaş olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde acımık veya peygamber çiçeği olarak bilinir. Bilimsel olarak Cyanus depressus (M.Bieb.) Soják şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. M.Bieb. kısaltması bilim insanı Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) için kullanılmıştır. Soják kısaltması bilim insanı Ji?í Soják (1936-2012) için kullanılmıştır.

Morfoloji


20-60 cm boylanabilen, genellikle tabandan dallanmış, tek yıllık otsu bir türdür. Gövdeler tekil, dallanmış veya yayılı; gri renkte seyrek kaba tüylüdür. Yapraklar gri renkte kaba tüylü; alttakiler saplı, dikdörtgenimsi, 5–10 cm, tam kenarlı veya sığ tüysü bölmeli, küt uçlu; orta ve üsttekiler sapsız, şeritsi, mızraksı veya dikdörtgenimsi, tam kenarlı ve dikensi uçludur. Çiçeklenme Mayıs-Temmuz aylarında; çiçekler tekil; involukrum yumurta-çan biçimli, 15–20 mm; involukrumu oluşturan pulsu yapraklar (filariler) yeşil, yumurtamsı (dışta) veya dikdörtgenimsi (içte), tüysüz, kenarlar ve dik uzantılar gümüşümsü beyaz-kahverengi, ince ve kuru zarlı, 1.5-2 mm narin dişli; çiçekçikler 25–35; üreyimsiz çiçekçiklerin taç yaprakları yayılı, koyu mavi, 25–30 mm, dışa doğru genişleyen; üreyimli çiçekçikler eflatun, yaklaşık 15 mm´dir. Tohumlar kahverengi, 4.5–6 mm, papuslara yakın yerleri kısa havlı, diğer kısımlar tüysüz; dıştaki çiçekçiklerin papusları 2-8 mm düzensiz sert kıllı, içte kalanlar 1.5 mm ve narindir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Cyanus depressusKaramık Karacaören / Çay / Afyonkarahisar
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Cyanus depressusKızılçevlik / Pınarbaşı / Kayseri
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Cyanus depressusProf. Dr. Ahmet Taner Kışlalı / Çankaya 
Mayıs 2021 ©Figen Balamur Uğur
Cyanus depressusKaraşar / Beypazarı / Ankara
Haziran 2019 ©Serdar Ölez
Cyanus depressusAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Cyanus depressus eşisimleri/sinonimleri: Centaurea depressa
Türkiye´de doğal yayılan Cyanus türleri: C.bourgaei, C.cheiranthifolius, C.depressus, C.eflanensis, C.germanicopolitanus, C.lanigerus, C.matthiolifolius, C.nigrifimbrius, C.pichleri, C.pinardii, C.raimondoi, C.reuterianus, C.segetum, C.tchihatcheffii, C.thirkei, C.triumfettii, C.woronowii




Kaynaklar
  1. Flora of North America | Volume 19 | Page 183, 184
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)