floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Colchicum szovitsii
 
NGBB / İstanbul - Ocak 2019 © Serdar Ölez
Colchicum szovitsiiColchicum szovitsiiColchicum szovitsiiColchicum szovitsiiColchicum szovitsiiColchicum szovitsiiphotos
Gözlem bildir
Katır çiğdemi
Colchicaceae / Colchicum / Colchicum szovitsii
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Katırçiğdemi (Colchicum szovitsii) Acıçiğdemgiller (Colchicaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Ergene, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 200-3250 m yükseklikler arasında, nemli çayırlıklar, alpin çimenlikler, bozkırlar, çam orman altlarında gelişim gösterirler.

Bilimsel olarak Colchicum szovitsii Fisch. & C.A.Mey. şeklinde tanımlanır.

Colchicum etimolojisi

Colchicum Antik Çağ'da Türkiye`nin Batı Karadeniz Bölgesi ve Gürcistan`ın bir bölgesini içine alan eski bir krallığın adı olan Colchis {Yunanca} kelimesinden türetilmiştir; yine bu isimle mitolojide Argonautların varış yerinden (Medea ve Altın Örtü) bahsedilmektedir.

szovitsii etimolojisi

Szovitsii tür adı Johann Nepomuk Szovits (1782-1830)`e ithafen adlandırılmıştır; Szovits Macar bir eczacıdır ve 1827-1830 yılları arasında Kafkas Dağları ve Ermenistandan birçok bitki örneği toplamıştır. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Fisch. kısaltması bilim insanı Friedrich Ernst Ludwig von (Fedor Bogdanovic) Fischer (1782-1854) için kullanılmıştır. C.A.Mey. kısaltması bilim insanı Carl Anton von Meyer (1795-1855) için kullanılmıştır; Meyer bir Alman (daha sonra Rus vatandaşı olmuştur) botanikçi ve kaşiftir.

Morfoloji


Soğan yumurtamsı-küremsi, 1-3.5 x 0.8-2.5 cm; dış tunik siyahımsı-koyu kahverengi kağıtsı, iç kırmızımsı-kahverengi ve zarsı-kağıtsıdır. Yapraklar çiçeklenme ile eşzamanlı; yarı dik veya yayılı; şeritsi-mızraksı, 10-25 × 1.5-3.5 cm, keskin uçlu, sıklıkla külahlı, tam kenarlı veya hafifçe dalgalı ve tüysüzdür. Çiçeklenme Şubat-Haziran arasında; çiçekler 1-5 adet, çan şeklinde; çiçek zarfı (çanak+taç) tüpü beyaz veya sarımsı beyaz, üst kısım eflatunumsu pembe in üst; dilimler 1. 5-2.5 x 0.4-1.2 cm, eliptik-ters mızraksı, 7-15 damarlı, beyaz veya eflatunumsu pembe, keskin veya küt uçlu, bazen kulakçıklı; sapçıklar 5-13 mm, beyaz veya krem rengi, tabanda şişik ve sarı, tüysüz; ercik başı 1.5-4 x 0.8-1.2 mm; boyuncuk düz, beyaz veya sarımsı beyaz, tepecik benek şeklindedir. Meyve 2-3.5 x 1-2 cm, yumurtamsı-küremsi, kuruduğunda kahverengi noktalı, ucu sivri çıkıntılı, tüysüz; tohumlar kırmızımsı kahverengi, 1.5-4 mm çapta, küremsidir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Colchicum szovitsiiKaraşar / Beypazarı / Ankara
Şubat 2024 ©Mustafa Gökmen
Colchicum szovitsiiBeypazarı / Ankara
Mart 2023 ©Mustafa Gökmen
Colchicum szovitsiiNGBB / İstanbul
Ocak 2019 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan C. szovitsii taksonları: Colchicum szovitsii subsp. brachyphyllum, Colchicum szovitsii subsp. szovitsii
Türkiye´de doğal yayılan Colchicum türleri: C.antepense, C.atticum, C.balansae, C.baytopiorum, C.bivonae, C.boissieri, C.burttii, C.chalcedonicum, C.chlorobasis, C.cilicicum, C.crocifolium, C.davisii, C.decaisnei, C.dolichantherum, C.figlalii, C.heldreichii, C.hirsutum, C.ignescens, C.imperatoris-friderici, C.inundatum, C.kotschyi, C.kurdicum, C.lagotum, C.leptanthum, C.lingulatum, C.macrophyllum, C.manissadjianii, C.micaceum, C.micranthum, C.minutum, C.munzurense, C.paschei, C.persicum, C.polyphyllum, C.raddeanum, C.sanguicolle, C.serpentinum, C.sieheanum, C.soboliferum, C.speciosum, C.stevenii, C.szovitsii, C.trigynum, C.triphyllum, C.turcicum, C.umbrosum, C.variegatum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)