floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Amanita caesarea
 
İğneada / Kırklareli - Temmuz 2018 © Mustafa Gökmen
Amanita caesareaAmanita caesareaAmanita caesareaAmanita caesareaAmanita caesareaAmanita caesareaphotos
Gözlem bildir
İmparator mantarı
Amanitaceae / Amanita / Amanita caesarea
mapmapmapmapmapmap
Sezar mantarı (Amanita caesarea) - (Amanitaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Batı ve Orta Karadeniz, Asıl Ege alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Kuzey Afrika´dan Güney Avrupa´ya uzanan, özellikle İtalya´da yoğunlaşan bir yayılış göstermektedir. Amanita caesarea mikorizaldir, yani bazı ağaçların kökleri ile simbiyotik yararlı bir ilişki oluşturur, ağaçlar veya ölü kütükler üzerinde değil, doğrudan toprakta yetişir.[2]

Türkiye’de Göksü Vadisi, Şile ve Kandıra bölgelerinde bulunur. Kestane, meşe, ıhlamur ve az da olsa çam ormanlarında, ağaç dibinde açık alanda yetişir. Genellikle Eylül - Kasım ayları arasında hasat edilir.[3] 

Türkçe literatürde genellikle Sezar mantarı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde gelin mantarı veya gelincik mantarı olarak bilinir. Bilimsel olarak Amanita caesarea (Scop.) Pers., 1801 şeklinde tanımlanır.

Amanita etimolojisi

Amanita eski Yunancada `mantar` anlamına gelen amanítēs kelimesinden türetilmiştir.

caesarea etimolojisi

Caesarea tür adı Romalı askeri ve politik lider Jül Sezar`a (Gaius Iulius Caesar, MÖ 140 - MÖ 85) ithafen adlandırılmıştır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir.

Scop. etimolojisi

Scop. kısaltması bilim insanı Joannes Antonius Scopoli (1723-1788) için kullanılmıştır; Scopoli Avusturyalı hekim ve doğa bilimcidir; Avusturya İmparatorluğunun Linnaeus´u olarak anılır. Pers. kısaltması bilim insanı Christiaan Hendrik Persoon (1761-1836) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Şapka 6-18 cm çapında; turuncu renkte, nadiren düzensiz volva kalıntıları yapışmış şekilde; başlangıçta yarım küresel, sonraları daha yayvandır; gelişim ortamı tam gölge olmayan bireylerin şapkaları en az bir kenardan çatlaklıdır.
Lameller sarı - turuncu renktedir, yoğun dizilidir ve iç kenarları sapa bağlı değildir.
Sap 5-12 cm boyda ve 1.5-2.5 cm çapta; soluk veya yarı canlı turuncu renkte; sıklıkla mantar kılıfının kalıntıları ile kaplı; büyük, soluk turuncu yüzüklü; kese görünümlü beyaz volvalıdır.
Sporizi beyazdan açık sarıya yakın renklerde ve yoğundur
Sporlar ellipsoidal, 10–14 x 6–11µm boyutlarda; amiloid değildir (iyot ile kırmızı ve maviye boyanmaz).


listMaplistPiclist

Gözlemler


Amanita caesareaAbalı / Sinop
Ekim 2023 ©Serdar Ölez
Amanita caesareaİğneada / Kırklareli
Temmuz 2018 ©Mustafa Gökmen
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Amanita türleri: A.caesarea, A.muscaria, A.pantherina




Kaynaklar
  1. Amanita Caesarea, Caesar's mushroom. (n.d.). Wildflowers, wild orchids, fungi, wildlife; nature books, reserves. https://www.first-nature.com/fungi/amanita-caesarea.php
  2. Amanita Caesarea: The edible Caesar's mushroom. (n.d.). Mushroom Appreciation: Benefits Of The Natural World. https://www.mushroom-appreciation.com/amanita-caesarea.html
  3. İmparator Mantarı ve Özellikleri. (2017, April 3). Doğal Mantarlar. https://www.dogalmantarlar.com/imparator-mantari-ve-ozellikleri/
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)