floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lythrum salicaria
 
Karakuyu Sazlıkları / Afyon - Ağustos 2020 © Serdar Ölez
Lythrum salicariaLythrum salicariaLythrum salicariaLythrum salicariaLythrum salicariaLythrum salicariaphotos
Gözlem bildir
Hevhulma
Lythraceae / Lythrum / Lythrum salicaria
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Hevhulma (Lythrum salicaria) Aklarotugiller (Lythraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 100-2000 m yükseklikler arasında; akarsu ve göllerin yanlarındaki ıslak alanlar, kuru nehir yatakları ve benzeri alanlarda doğal gelişim gösterir. Özellikle gösterişli çiçekler nedeniyle bahçe ve parklarda peyzaj amacıyla dikilmektedir. Ancak çok sayıda tohum üretmesi nedeniyle zamanla içinde bulunduğu habitatta baskın duruma gelmektedir. 
Tüm dünyada oldukça geniş yayılış alanlarına sahiptir. Doğal yayılış alanları, batıda İspanya’dan başlayıp tüm Avrupa, eski Sovyetler Birliğinin iç kesimlerinden doğuda Amur nehrine, Kuzeyde İskandinav ülkelerinden başlayıp güneyde İtalya, Yunanistan, Balkanlar ve Hazar Denizi, Moğolistan ve Çinin kuzey kesimlerine uzanmaktadır. 19'uncu yüzyıl başlarında ticaret gemileri kanalıyla Amerika kıtasında taşındığı sanılmaktadır; ancak bugün Kuzey Amerika'da da doğallaşmış, geniş alanlara yayılara kısa zamanda kıtanın kuzey bölgesini hakimiyeti altına almıştır[2].
 


Türkçe literatürde genellikle Hevhulma olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kırmızı kançiçeği olarak bilinir. Bilimsel olarak Lythrum salicaria L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


20-180 cm arasında boylanabilen, gürbüz görünümlü, çok yıllık bir bitki türüdür. Gövdeler kanatlı, eser miktarda dallanmış ve ± yoğun havlıdır. Yapraklar 10-70 mm uzunlukta, yumurtamsı-mızraksı formda, taban kısmı kesik-yüreğimsi ve sapsızdır. Çiçeklenme Haziran-Ağustos ayları arasında; çiçek kurulu dik, yoğun çiçekli başak formda; çiçekler 3-8'i bir arada halka diziliştedir; çiçekler üç farklı dişi ve erkek organ düzeni ile heterositildir ve kısa, orta ve uzun boyuncuklu olarak üç farklı morfoloji gösterirler, her bir tip diğer çiçek tipi ile tozlaşabilir; hipantiyum 4-5 mm uzunlukta ve genişçe borumsu formdadır; dışçanak dilimler 2.5-3.5 mm boyutlarda ve biz şeklindedir; çanak yapraklar 0.5-1 mm uzunlukta ve eşkenar dikdörtgenimsidir; taç yapraklar 8-12 mm uzunlukta, eflatun renktedir; ercik 12 adettir. Meyve kapsül formda, 3-4 mm uzunlukta, yumurta biçimlidir ve hipantiyum içine gömülüdür; tohumlar çok küçük (200-400 µm, 0.5-0.6 mg) ve ince cidarlıdır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Lythrum salicariaKutuderesi / Pülümür / Tunceli
Temmuz 2015 ©Ahmet Demirtaş
Lythrum salicariaKumluca / Antalya
Eylül 2023 ©Serdar Ölez
Lythrum salicariaKarakuyu Sazlıkları / Afyon
Ağustos 2020 ©Serdar Ölez
Lythrum salicariaGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Lythrum salicariaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Lythrum salicariaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Lythrum salicariaUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Lythrum salicariaKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Lythrum salicariaKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Lythrum türleri: L.anatolicum, L.junceum, L.maritimum, L.portula, L.salicaria, L.thymifolia, L.tribracteatum, L.virgatum, L.volgense




Kaynaklar
  1. Davis, P. H., Cullen, J., & Coode, M. J. (1988). Flora of Turkey and the east Aegean islands. Edinburgh University Press.
  2. Bingöl, N., & Yalçınkaya, N. (2010, July 29). The Effects Of Lythrum Salicaria L. Leaf Tuoghness On Feeding Of Some Insect Groups. Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/440001
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)