floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Clinopodium graveolens
 
Bademlik / İmrahor / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen
Clinopodium graveolensClinopodium graveolensClinopodium graveolensClinopodium graveolens
Gözlem bildir
Filiskin
Lamiaceae / Clinopodium / Clinopodium graveolens
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Filiskin (Clinopodium graveolens) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2200 m yükseklikler arasında; taşlık yamaçlar, bozkırlar, otlaklar, hendekler ve nadas tarlalarında gözlenebilirler. 


Bilimsel olarak Clinopodium graveolens (M.Bieb.) Kuntze şeklinde tanımlanır.

Clinopodium etimolojisi

Clinopodium Yunancada `yatak` anlamına gelen cline kelimesi ile `ayak` anlamına gelen podium kelimesinin birleşiminden türetildiği sanılmaktadır.

graveolens etimolojisi

Graveolens Latincede `yoğun` anlamına gelen gravis kelimesi ile `koku` anlamına gelen olens/olent/olère kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir; türün belirgin ve güçlü bir kokusu olduğuna işaret eder. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. M.Bieb. kısaltması bilim insanı Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) için kullanılmıştır. Kuntze kısaltması bilim insanı Carl Ernst Otto Kuntze (1843-1907) için kullanılmıştır.

Morfoloji


3-30 cm boylanabilen, dik veya yatık gelişim gösteren, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler sıklıkla gevrek ve yoğun uzun tüylü, nadiren salgılı tüylüdür. Yapraklar 5-17 x 3-13 mm boyutlarda, mızraksı, yumurtamsı, ters yumurtamsı veya daire şeklindedir; üst kısım kenarları sığ veya belirgin testere dişlidir; uç kısım dikensidir; yüzeyler salgılı tüylü, kısa havlı, gevrek veya yoğun uzun kıllıdır. Çiçeklenme Mart-Ağustos ayları arasında gerçekleşir; 1-10 adet halka dizilimli çiçek kurulu bulunur, herbir kurul 2-12 çiçeklidir; çanak 5-9 mm uzunlukta, salgılı tüylü ve ± yoğun uzun-tüylüdür, alt dişler 2-3.5 mm uzunlukta, üst dişler 1-2.5 mm uzunluktadır; taç soluk mavi, eflatun veya pembe renktedir ve 8-12 mm uzunluktadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Clinopodium graveolensKısık / Uşak
Mayıs 2023 ©Serdar Ölez
Clinopodium graveolensBademlik / İmrahor / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Clinopodium graveolensKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Clinopodium graveolensPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan C. graveolens taksonları: Clinopodium graveolens subsp. graveolens
Türkiye´de doğal yayılan Clinopodium türleri: C.acinos, C.alpinum, C.betulifolium, C.caricum, C.cilicicum, C.congestum, C.dolichodontum, C.grandiflorum, C.graveolens, C.hakkaricum, C.insulare, C.menthifolium, C.molle, C.nepeta, C.pamphylicum, C.serpyllifolium, C.suaveolens, C.tauricolum, C.troodi, C.umbrosum, C.vulgare




Kaynaklar
  1. Davis, P. H., Cullen, J., & Coode, M. J. (1988). Flora of Turkey and the east Aegean islands. Edinburgh University Press.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)