floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lactuca racemosa
 
Hodaçur geçidi / İspir / Erzurum - Temmuz 2016 © Mustafa Gökmen
Lactuca racemosaLactuca racemosa
Gözlem bildir
Çayır marulu
Asteraceae / Lactuca / Lactuca racemosa
mapmapmap
Çayırmarulu (Lactuca racemosa) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Erzurum-Kars alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 600-2750 m yükseklikler arasında; çayırlıklar, taşlık yamaçlar ve orman kenarlarında yetişir.


Bilimsel olarak Lactuca racemosa Willd. şeklinde tanımlanır.

Lactuca etimolojisi

Lactuca cins adı Latincede `sütlü ya da süt dolu` anlamına gelen latteus kelimesinden türetilmiştir; bitki gövdesinde bulunan sütlü maddeye atıfta bulunmaktadır. Lactuca kelimesi Latincede ayrıca 'marul' anlamına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Willd. kısaltması bilim insanı Carl Ludwig Willdenow (1765-1812) için kullanılmıştır.

Morfoloji


20-85 cm boylanabilen otsu bir türdür. Gövde bir kazık kökten tek ve dik gelişir; yüzeyler tüysüz veya seyrek sert kıllı olabilir. Dip yapraklar 6.5-20.5 x 2-6 cm boyutlarda, çoğunlukla ters mızraksı veya ters yumurtamsı formda, genellikle az çok lirat, çengel dişli ve az çok belirgin geniş terminal lobludur; yüzeyler tüysüz veya hemen hemen tüysüzdür; tabanda kanatlı yaprak sapına doğru incelir; küt uçlu, sivri uçlu veya ucu sivri çıkıntılı olabilir. Gövde yaprakları seyrektir ve yukarıya çıktıkça boyutları daha küçülür; sapsızdır; eliptik veya ters yumurtamsı-eliptik formdadır, taban kısmı kulaklıdır. Çiçeklenme Haziran-Eylül ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu yalancı şemsiye şeklinde ve 4-40 çiçeklidir; brakte ve çiçek sapı tüysüz veya salgılı tüylü kılçıklıdır; involukrum 10.5-14 mm uzunluktadır; filariler 16-20 adet, 3 sıralı, tüysüz veya bazen seyrek salgılı tüylü-sert kıllıdır, sıklıkla eflatuna çalar; çiçekler 2-2.8 cm çapta, soluk mavi, lavanta renkli veya açık mor renklidir, tabana doğru inceden inceye uzun-tüylüdür. Sert kabuklu meyveler 4.5-5.5 mm çapta, koyu renkli, genellikle her bir yüzde 1 ana omurgalıdır; fark edilmesi zor, soluk ve 0.3-0.7 mm uzunlukta gagası vardır; papus beyazdır, içte kalan 6.5-8.5 mm, dışta kalan çok daha kısadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Lactuca racemosaHodaçur geçidi / İspir / Erzurum
Temmuz 2016 ©Mustafa Gökmen
Lactuca racemosaPülümür, Pülümür vadisi, Pülümür’e 35. km kala, 1300-1400 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Lactuca türleri: L.acanthifolia, L.aculeata, L.adenophora, L.aurea, L.boissieri, L.bourgaei, L.fenzlii, L.georgica, L.glareosa, L.hispida, L.intricata, L.kemaliya, L.kochiana, L.marschallii, L.microcephala, L.mulgedioides, L.muralis, L.orientalis, L.oyukludaghensis, L.quercina, L.racemosa, L.rechingeriana, L.saligna, L.sativa, L.scarioloides, L.serriola, L.tatarica, L.tuberosa, L.undulata, L.variabilis, L.viminea




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.{Cicerbita racemose}
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)